Polsko-Niemiecki Komitet ds. Edukacji

W dniach 17 i 18 listopada 2022 roku w Warszawie odbyło się 32. posiedzenie Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej. Współprzewodniczący Komitetów ds. współpracy transgranicznej, ds. współpracy międzyregionalnej, ds. gospodarki przestrzennej i ds. Edukacji złożyli sprawozdania z odbytych posiedzeń Komitetów.

Pan sekretarz stanu Scheidung poinformował o pomocy dla uchodźców z Ukrainy w dziedzinie edukacji i nauki, która była jednym z głównych punktów posiedzenia Komitetu ds. Edukacji. W obu krajach szybko i skutecznie podjęto ukierunkowane działania, aby umożliwić uchodźcom z Ukrainy uczęszczanie do szkół i podejmowanie studiów.

Dla Meklemburgii-Pomorza Zachodniego jest to szczególny organ wspierający relacje z polskimi partnerami, a zwłaszcza z regionami partnerskimi, takimi jak Pomorze Zachodnie.

Komitet ds. Edukacji Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Regionalnej i Transgranicznej spotka się po raz trzynasty w dniach 26 i 27 września 2022 r. w Berlinie.

Biorąc pod uwagę aktualne wyzwania związane z migracją w obszarze edukacji, związane z wojną na Ukrainie, temat tegorocznego spotkania będzie brzmiał: „Wyzwania migracji w obszarze edukacji w Polsce i Niemczech“.

Niemiecka delegacja Komitetu już teraz cieszy się na bogate w wymiany spotkanie i dwustronne rozmowy z polskimi partnerkami oraz partnerami.

Polsko-Niemiecka Komisja Międzyrządowa spotkała się 21 grudnia 2021 r. po raz 31 od momentu jej powostania w 1991 r. Podczas posiedzenia współprzewodniczące oraz współprzewodniczący Komitetów ds. Współpracy Transgranicznej, ds. Współpracy Międzyregionalnej, ds. Planowania Przestrzennego oraz ds. Edukacji przedstawili sprawozdania z posiedzeń komitetów. Omówiono m.in. Europejski Zielony Deal w polsko-niemieckiej perspektywie, stan realizacji polsko-niemieckiej umowy o ratownictwie medycznym, realizację Wspólnej Koncepcji Przyszłości 2030 dla polsko-niemieckiego obszaru powiązań oraz 30 lat polsko-niemieckiego Traktatu Sąsiedzkiego – dotychczasowe osiągnięcia i wyzwania na przyszłość w dziedzinie edukacji. Gospodarz tegorocznego spotkania, kraj związkowy Nadrenia Północna-Westfalia, zapewnił również urozmaicony program kulturalny, który miał na celu pokazanie polsko-niemieckich doświadczeń w praktyce. Na zakończenie posiedzenia przyjęto jego protokół.

Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec istnieje od 30 lat. XII posiedzenie Komitetu ds. Edukacji, które odbyło się 1 grudnia 2021 r., było poświęcone dyskusji na temat tego traktatu. Omówiono m.in. dotychczasowe sukcesy oraz wyzwania na przyszłość dla stosunków dwustronnych w dziedzinie edukacji, szkolnictwa wyższego, nauki i młodzieży.

W wydarzeniu, które odbyło się w formie wideokonferencji, po raz pierwszy uczestniczył nowy niemiecki współprzewodniczący tego gremium, pan sekretarz stanu Tom Michael Scheidung (Ministerstwo Edukacji i Wychowania Meklemburgia-Pomorze Przednie), który współprowadził je wraz z nowym polskim współprzewodniczącym, panią Magdą Witan (Ministerstwo Edukacji i Nauki Rzeczypospolitej Polskiej).

Temat konferencji był dyskutowany podczas debaty plenarnej, a także szczegółowo na posiedzeniach grup roboczych komitetu (Kształcenie ogólne z uwzględnieniem aspektów wczesnego dzieciństwa, Kształcenie zawodowe, Szkolnictwo Wyższe).

W podsumowaniu sesji podkreślono ogromny rozwój współpracy edukacyjnej między oboma krajami w ciągu ostatnich 30 lat, ale także dalsze wyzwania w nadchodzących latach.

W ramach przygotowań do 12. posiedzenia Komitetu ds. Edukacji w dniach 1-2 listopada 2021 r. odbyło się spotkanie niemieckiej delegacji Grupy Roboczej nr 2 "Kształcenie zawodowe". Pan Wünschmann(Saksonia) – wieloletni koordynator niemieckiej delegacji tej grupy roboczej – wraz z innymi członkami tego gremium podsumował najpierw przykłady polsko-niemieckiej współpracy w zakresie kształcenia zawodowego z ostatniego roku.

Jako przykład podano broszurę "Polsko-niemiecka współpraca w zakresie kształcenia zawodowego - wspólne przekraczanie granic". Broszura, wydana przez okręg administracyjny Arnsberg (Nadrenia Północna-Westfalia), pokazuje przykłady polsko-niemieckiej współpracy, jak np. partnerstwo tutejszych szkół: Wyższej Szkoły Zawodowej Schloss Neuhaus i Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego "Ekonomik" Nr.3 w Zielonej Górze.

Oprócz podsumowania pracy w minionym roku, odbyła się również dyskusja na temat dalszych prac i przyszłych zagadnień grupy roboczej. Omówiono również posiedzenie Komitetu ds. Edukacji zaplanowane na 1 grudnia 2021 r. Członkowie niemieckiej delegacji Grupy Roboczej nr 2 cieszą się na spotkanie z polskimi partnerami i mają nadzieję na dalsze pogłębianie i umacnianie współpracy.

Komitet ds. Edukacji Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Regionalnej i Transgranicznej zbierze się po raz dwunasty od czasu jej utworzenia w 2011 r., 1 grudnia 2021 r. na posiedzeniu online.

Temat 12. posiedzenia brzmi: 30 lat „Traktatu między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy“ – dotychczasowe osiągnięcia i wyzwania na przyszłość w obszarze edukacji.

Niemiecka delegacja komitetu już teraz cieszy się na wymianę i dwustronne rozmowy z polskimi partnerami.

W dniu 17 czerwca 1991 roku ówczesny kanclerz Niemiec Helmut Kohl i ówczesny premier Polski Jan Krzysztof Bielecki podpisali Traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.

Polsko-niemiecki traktat o dobrym sąsiedztwie reguluje stosunki między Polską a Niemcami do dnia dzisiejszego. Ten zbiór zasad miał być uzupełnieniem podpisanego rok wcześniej traktatu granicznego, który rozwiązywał kwestię granicy. Oba kraje postrzegały traktat o dobrym sąsiedztwie jako nowy początek w polsko-niemieckiej historii powojennej.

W 38 artykułach polsko-niemiecki traktat o dobrym sąsiedztwie zawiera wytyczne dla przyszłego kształtowania tych bilateralnych stosunków. W ten sposób nie tylko wyraźnie wspierana jest współpraca polityczna, gospodarcza i kulturalna oraz wymiana międzyludzka, ale również stosunki polsko-niemieckie są przedstawione w kontekście europejskim. Szczególnością tego traktatu jest artykuł 20, który poświęca szczególną uwagę mniejszości niemieckiej w Polsce i Polakom w Niemczech w zakresie promocji ich języka i kultury. Traktat przewiduje regularne spotkania rządów obu krajów oraz powołanie Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży.

Trzydzieści lat po podpisaniu traktatu z 1991 roku można postrzegać go jako kamień milowy w tej bilateralnej relacji, ale także jako początek konsolidacji wymiany polsko-niemieckiej. Jako przykład można tutaj przytoczyć spotkania Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Regionalnej i Transgranicznej, które odbywają się corocznie od 1991 roku. W ramach Komisji od 2011 r. istnieje również możliwość wymiany w Komitecie ds. Edukacji. Również inne projekty, takie jak Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej czy Polsko-Niemiecka Fundacja na rzecz Nauki świadczą o wielostronnym rozwoju tych stosunków.

Grupy robocze Polsko-Niemieckiego Komitetu ds. Edukacji umożliwiają wymianę doświadczeń w niewielkim gronie na określony temat. Istnieją trzy grupy robocze:

Grupa robocza 1: "Kształcenie ogólne z uwzględnieniem aspektów wczesnego dzieciństwa"

Grupa robocza "Kształcenie ogólne z uwzględnieniem aspektów wczesnego dzieciństwa" zajmuje się problematyką edukacji językowej w placówkach przedszkolnych i szkolnych w kontekście polsko-niemieckim.

Grupa Robocza 2: "Kształcenie zawodowe"

Grupa robocza "Kształcenie zawodowe" organizuje giełdy kontaktów i warsztaty aplikacyjne, aby wspierać dalsze partnerstwa między polskimi i niemieckimi szkołami zawodowymi w ramach projektu pilotażowego "Wspieranie praktyk zagranicznych między polskimi i niemieckimi szkołami zawodowymi ukierunkowanych na kompetencjach".

Grupa robocza 3: "Szkolnictwo wyższe“

Grupa robocza "Szkolnictwo wyższe" jest odpowiedzialna za polsko-niemiecką wymianę w obszarze szkolnictwa wyższego.

W skład Polsko-Niemieckiego Komitetu ds. Edukacji wchodzą:

• przedstawiciele krajów związkowych: Berlin, Brandenburgia, Brema, Meklemburgia-Pomorze Przednie, Dolna Saksonia, Nadrenia Północna-Westfalia, Saksonia i Turyngia.
• przedstawiciele Federalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych
• przedstawiciele Federalnego Ministerstwa Edukacji i Badań Naukowych
• przedstawiciele Stałej Konferencji Ministrów Edukacji i Kultury krajów związkowych Republiki Federalnej Niemiec

Oprócz dwóch współprzewodniczących, w skład komisji wchodzi do 12 członków z każdej delegacji wyznaczonych przez współprzewodniczącego z ramienia swojej strony. Niemiecki współprzewodniczący jest delegowanym członkiem szczebla plenarnego lub szefem biura Stałej Konferencji Ministrów Edukacji i Kultury (tutaj: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Wychowania Meklemburgii-Pomorza Zachodniego), natomiast członek Dyrekcji Politycznej polskiego Ministerstwa Edukacji i Nauki pełni funkcję polskiego współprzewodniczącego tego komitetu.

Regulamin

Komitetu ds. Edukacji przy Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej 

Współpracy Regionalnej i Przygranicznej

Komitet ds. Edukacji, zwanej dalej Komitetem, jest gremium Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Regionalnej i Przygranicznej¹, zwanej dalej Komisją Międzyrządową.

Komitet ds. Edukacji jest gremium wspierającym polsko-niemiecką współpracę edukacyjną. Komitet wypracowuje rozwiązania oraz koncepcje na rzecz poprawy warunków współpracy Stron w dziedzinie edukacji celem wdrożenia ich za pomocą właściwych instytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz Republiki Federalnej Niemiec. W przypadku tematów wymagających wsparcia ze strony Rządów obu krajów, Komitet będzie formułował zalecenia dla Rządów.

1 Przewodnictwo i członkowie Komitetu, Sekretariat

(1) Współprzewodnictwo w Komitecie obejmują: po stronie delegacji polskiej członek Kierwonictwa Ministerstwa Edukacji Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej, odpowiedzialny za współpracę międzynarodową, po stronie delegacji niemieckiej  – przedstawiciel szefów urzędów lub plenum wyznaczony przez Stałą Konferencję Ministrów Edukacji, Nauki i Kultury Krajów Związkowych w Republice Federalnej Niemiec (KMK). Obaj Współprzewodniczący są jednocześnie członkami Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Regionalnej i Przygranicznej.

(2) Do Komitetu – obok obu Współprzewodniczących Komitetu – należy maksymalnie do 12 osób każdej delegacji, których powołuje Współprzewodniczący z każdej ze Stron. Decyzja o zastępstwie przedstawicieli w obrębie poszczególnych delegacji należy do komptencji właściwego Współprzewodniczącego. Obie delegacje mogą dopraszać przedstawicieli innych instytucji oraz ekspertów. W celu realizacji szczególnych zadań Komitet jest uprawniony do powoływania grup roboczych pracujących na czas określony na rzecz konkretnego zadania lub w związku z konkretnym projektem.

(3)  Prowadzenie spraw bieżących oraz przygotowywanie posiedzeń Komitetu odbywa się w ścisłej współpracy polskiego i niemieckiego Sekretariatu Komitetu. Po stronie polskiej Sekretariat znajduje się w Departamencie Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Edukacji Narodowej Rzeczpospolitej Polskiej, po Stronie niemieckiej – w siedzibie urzędu niemieckiego Współprzewodniczącego Komitetu. Za prowadzenie Sekretariatu odpowiedzialni są wyznaczeni przez Współprzewodniczących po Stronie polskiej i niemieckiej Sekretarze Komitetu. Sekretariaty Komitetu dbają również o wymianę informacji z innymi Komitetami Komisji Międzyrządowej.

2 Języki robocze

(1) Obrady Komitetu prowadzone są w językach polskim i niemieckim, przy udziale tłumaczy. Oficjalne dokumenty Komitetu sporządzane są w obu językach, przy czym obie wersję językowe są w równej mierze wiążące.

(2) Kraj, w którym odbywa się posiedzenie Komitetu, zwany dalej krajem-gospodarzem zapewnia tłumaczenie obrad oraz tłumaczenie dokumentów.

3 Miejsce posiedzeń i przewodnictwo

Współprzewodniczący, lub wyznaczeni przez nich pełnomocnicy, wspólnie prowadzą obrady. Komitet obraduje na zmianę w Rzeczypospolitej Polskiej i Republice Federalnej Niemiec.

4 Protokoły

Przewodniczący kraju, w którym odbywa się posiedzenie, zapewnia sporządzenie protokołu z posiedzenia w obu językach. Protokół powinien zawierać wszystkie uchwały podjęte podczas posiedzenia.

Projekt protokołu jest uzgadniany przez Sekretarzy Komitetu. Następnie protokół jest podpisywany przez obydwu Współprzewodniczących i rozsyłany do członków Komitetu.

5 Zaproszenie i porządek obrad

Posiedzenia Komitetu odbywają się co najmniej raz do roku, w odpowiednim odstępie czasowym przed planowanymi posiedzeniami Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej.

Posiedzenie Komitetu zwoływane jest przez Współprzewodniczącego kraju-gospodarza. Przesyła on drugiemu Współprzewodniczącemu co najmniej sześć tygodni przed posiedzeniem projekty porządku obrad oraz wszelkich niezbędnych dokumentów związanych z posiedzeniem. Po zaakceptowaniu tych dokumentów przez Współprzewodniczących Sekretarze każdej ze stron rozsyłają je do członków obu delegacji. Każdy dokument obrad będący propozycją uchwały musi zawierać cel, najistotniejsze kwestie merytoryczne oraz zapis odnoszący sie do kosztów / finansowania.

Termin i miejsce obrad ustalane są przez Współprzewodniczącego kraju-gospodarza, w porozumieniu ze Współprzewodniczącym drugiego Kraju.

6 Dokumenty Komitetu

Dokumenty Komitetu (uchwały, zalecenia, sprawozdania i stanowiska Komitetu) przyjmuje się na zasadzie konsensu.

Współprzewodniczący Komitetu zdają Polsko-Niemieckiej Komisji Między-rządowej sprawozdanie z prac Komitetu i przekazują jej wszystkie podjęte przez Komitet uchwały.

7 Koszty

Każda z delegacji, do których zaliczani są również Sekretarze Komitetu, samodzielnie ponosi koszty podróży i noclegu w miejscu posiedzenia. Pozostałe koszty związane z posiedzeniem, w tym koszty związane z tłumaczeniem ponosi kraj-gospodarz.

8 Postanowienia końcowe

Propozycje zmian w Regulaminie Komitetu mogą być wnoszone przez obu Współprzewodniczących Komitetu.

Powyższy regulamin został podpisany 12 stycznia 2011 roku w Neustrelitz.